Het verloop van parkinson

Door de ziekte van parkinson sterven hersencellen af. Dat komt door een tekort aan de stof dopamine. Dopamine is een belangrijke stof die signalen doorgeeft aan de andere hersencellen. Als dat niet meer gebeurt, worden aansturingen vanuit de hersenen verstoord.

Oorzaken en risicofactoren

Parkinson is een erg complexe ziekte. De echte oorzaak is daarom ook nog niet bekend. Wel is het duidelijk dat parkinson ontstaat door een tekort aan dopamine. Er zijn een aantal risicofactoren die de kans op het ontwikkelen van parkinson vergroten:

• Omgevingsfactoren → denk aan blootstelling aan giftige stoffen
• Stoornissen in de stofwisseling van eiwitten
• Leeftijd → mensen boven de 65 hebben meer kans op parkinson
• Geslacht → doorgaans lopen mannen meer risico op parkinson dan vrouwen
• Erfelijkheid

Maar hoe ziet het verloop van de ziekte van Parkinson eruit? En welke hulpmiddelen zijn er per stadium? Wij zetten de verschillende stadia van de ziekte van Parkinson op een rijtje.

Eerste stadia van de ziekte van Parkinson

Het eerste stadium van de ziekte van parkinson begint zodra de eerste hersencellen afsterven. De cellen zijn nodig om alle prikkels op de juiste manier van de hersenen naar de andere delen van het lichaam te laten gaan. Er zijn een aantal symptomen waaraan je het begin van parkinson kan ontdekken.

Kenmerken van de eerste symptomen

Bij iedereen beginnen de symptomen anders. Wat we bij veel mensen zien, is dat de symptomen aan één zijde van het lichaam starten. Vaak merk je dat je anders gaat bewegen dan anders. De bewegingen worden trager en kleiner. Het zwaaien van je arm gaat niet zo makkelijk als voorheen. Ook beweegt het gezicht minder, waardoor emoties minder goed te zien zijn. Nog een vroeg symptoom is stijfheid van de spieren en het beven van de handen. In dit stadium van de ziekte kan je in principe alles nog doen, maar je merkt dat alles trager gaat dan voor de ziekte.

Hulpmiddelen in dit stadium

In dit stadium zijn er over het algemeen nog geen hulpmiddelen noodzakelijk.

Vroege stadia van de ziekte van Parkinson

Langzaamaan sterven er steeds meer hersencellen af, waardoor je lichaam steeds minder prikkels vanuit de hersenen krijgt. Dat betekent dat je in dit stadium van de ziekte steeds meer symptomen gaat herkennen. Waar de symptomen eerst nog vooral op de achtergrond aanwezig waren, voel je ze nu ook in het dagelijks leven.

Toenemende moeilijkheden met dagelijkse activiteiten

In dit stadium van de ziekte van Parkinson merk je dat de dagelijkse activiteiten wat lastiger worden. Ook zijn problemen met slapen, ontlasting en eten kenmerkend voor dit stadium van parkinson. Nog een kenmerk is bevriezing. Tijdens het lopen kan het voelen alsof de voeten aan de grond genageld zitten. Dat zorgt voor disbalans en vaak tot een val. Dagelijkse activiteiten zijn mogelijk, maar worden hierdoor steeds lastiger.

Veranderende in de cognitieve functies

Je kan merken dat je geheugen, concentratie en ruimtelijk inzicht veranderen. Het onthouden van je boodschappen is zonder lijstje niet meer zo eenvoudig. Werk dat veel concentratie en precisie vraagt, is niet meer zo makkelijk als vroeger.

Hulpmiddelen in dit stadium

Er zijn een aantal hulpmiddelen die je kunnen helpen om het leven met de ziekte zo comfortabel mogelijk te maken. Zo is het bijvoorbeeld verstandig om naar een fysiotherapeut te gaan. Deze kan helpen om spieren zo sterk mogelijk te houden. Daarnaast bestaan er ook speciale parkinson rollators. Deze zijn speciaal ontwikkeld voor mensen met de ziekte van Parkinson. Ze zijn uitgerust met een laser die ervoor zorgt dat een loopblokkade (bevriezing) opgeheven kan worden. Dat maakt het mogelijk om nog zelfstandig en veilig op pad te gaan.

Gevorderde stadia van de ziekte van Parkinson

In het gevorderde stadium van parkinson merk je dat de dagelijkse activiteiten eigenlijk niet meer goed lukken. Dat komt door zowel fysieke als mentale problemen. Je lichaam wordt steeds minder aangestuurd door de hersenen, waardoor bewegingen verzwakken.

Ernstige motorische symptomen

Door de stijfheid van je spieren, zullen ze in de loop van de tijd steeds meer verzwakken. Daardoor is je uithoudingsvermogen sterk gedaald en heb je minder kracht. Na enkele jaren wordt ook je balans minder, waardoor je sneller valt. Daarnaast gaat ook akinesie een rol spelen. Akinesie houdt in dat het lichaam niet kan starten met bewegen. Door de blokkade ben je soms niet in staat om verschillende bewegingen tegelijk te maken.

Verhoogde cognitieve problemen

Je kan last krijgen van hallucinaties en cognitieve problemen. Ook verslik je je sneller. De gevolgen hiervan zijn dat je niet meer goed voor jezelf kan zorgen en dat je beperkt wordt in je mobiliteit.

Hulpmiddelen in dit stadium

Met de juiste hulpmiddelen hoef je in dit stadium nog niet direct naar een verpleeg- of verzorgingstehuis. Denk aan een parkinson rollator, goede schoenen, aanpassingen in je huis en thuiszorg die helpt met het maken van eten en douchen. Ook een (elektrische) rolstoel kan een optie zijn wanneer het lopen echt niet meer veilig gaat.

Late stadia van de ziekte van Parkinson

Vanaf deze fase van de ziekte is de persoon enkel hulpbehoevend. Dagelijkse activiteiten zullen niet meer zelfstandig uitgevoerd kunnen worden. Daarom ben je het grootste deel van de dag afhankelijk van je stoel, rolstoel en bed.

Volledige afhankelijkheid van zorg

Tijdens dit laatste stadium ben je volledig afhankelijk van zorg. Een behandeling is niet meer mogelijk. Er wordt vooral gefocust op comfort. Daarom kan er beroep gedaan worden op specialistische zorg. Denk aan basisverzorging, logopedie en fysiotherapie. Dit alles is bedoeld om de patiënt een zo comfortabel mogelijk leven te laten hebben.

Problemen met spraak en slikken

In dit stadium worden spraak en slikken nog meer bemoeilijkt. In sommige gevallen wordt er zelfs gedacht aan de plaatsing van een tracheacanule. Dit is een buisje dat in de hals wordt geplaatst. Het buisje zorgt ervoor dat er geen speeksel en voedsel naar de luchtwegen kan. Een nadeel van deze luchtpijp is dat er geen lucht meer langs de stembanden gaat. Daardoor is spreken nauwelijks mogelijk.

Hulpmiddelen in dit stadium

In dit late stadium zullen de hulpmiddelen ook volledig gericht zijn op het leveren van comfort. Voor het leveren van de nodige zorg zal een hoog-laag bed nodig zijn, maar niemand wil de hele dag in bed liggen. Een kantelrolstoel (zoals een Ibis) met eventueel een zeer comfortabel zitsysteem zoals een Nuage kan een uitstekend oplossing zijn om alsnog deel te kunnen nemen aan activiteiten.