Yoga voor rolstoelgebruikers

Yoga is een spirituele en fysieke bewegingsvorm die geprezen wordt vanwege de positieve invloed op de gezondheid. Als je aan yoga denkt zie je misschien beelden van mensen in moeilijke lichaamshoudingen, die geheel onmogelijk lijken. Zeker als je een lichamelijke beperking hebt. Maar yoga kent veel verschillende vormen en is geschikt voor vrijwel iedereen, ongeacht leeftijd, lenigheid en lichamelijke conditie.

Wat is yoga

Yoga is een eeuwenoude Oosterse traditie die oorspronkelijk uit India komt. Het is eigenlijk niet alleen een fysieke activiteit, maar een levensfilosofie. Sinds het midden van de vorige eeuw is yoga in het Westen steeds populairder geworden. De nadruk kwam steeds meer te liggen op het fysieke aspect en tegenwoordig wordt yoga zelfs op vrijwel elke sportschool gegeven.

Maar de laatste jaren is er ook steeds meer een tendens om terug te gaan naar de oorspronkelijke visie en worden er steeds meer yogavormen gegeven waarbij meditatie een belangrijke rol speelt.

Yoga bestaat uit de volgende elementen:

• ademhalingsoefeningen (Pranayama)
• lichaamshoudingen (Asanas)
• meditatie / ontspanning

Afhankelijk van de stijl ligt de nadruk meer op het fysieke, spirituele of meditatieve aspect. Als je vooral geïnteresseerd bent in ontspanning en meditatie, dan is Kundalini of Yin yoga waarschijnlijk echt wat voor jou. Als je vooral op de fysieke kant wil focussen dan is bijvoorbeeld Hatha yoga meer geschikt.

Er is ook een relatief nieuwe vorm van yoga uit Amerika overgewaaid, Aerial yoga, waarbij je in stoffen doeken hangt die aan het plafond zijn bevestigd. Dit vermindert de druk op de wervelkolom en haalt zo spanning uit de nek en schouders. Daarnaast geeft het doek je heel veel bewegingsvrijheid, wat voor rolstoelgebruikers een bevrijdend gevoel kan geven.

De voordelen van yoga

Yoga is goed voor lichaam en geest. Studies wijzen uit dat yoga een positief effect op de fysieke en mentale gezondheid heeft.

Enkele van de voordelen van yoga zijn:

• verbeterde kracht, flexibiliteit en balans
• minder stress en angst door meer ontspanning
• verlichting van de druk ontstaan door langdurige zittende houding
• verbeterde houding
• verbeterde doorbloeding en verlaagde bloeddruk
• verbeterde conditie van de botten en spieren
• lagere cortisolspiegels en beter functionerende bijnieren
• verbeterde gemoedstoestand en concentratie
• diepere, meer ontspannen slaap
• verstevigde gewrichten en bindweefsel
• sterkere spieren die het gemak vergroten waarmee dagelijkse taken, zoals rolstoeltransfers, worden uitgevoerd
• yoga groepen en klassen bieden ook bijkomende sociale voordelen

Yoga kan een waardevolle aanvulling zijn in de lifestyle van iedereen, maar het is vooral heel nuttig voor mensen die lijden aan chronische pijn of spierzwakte. Het is gebleken dat yoga de symptomen van chronische aandoeningen aanzienlijk kan verminderen, het kan helpen pijn te verminderen en ontspanning te bevorderen.

Rolstoel Yoga

Yoga in een rolstoel is niet alleen goed mogelijk, maar ook heel leuk om te doen! De meeste yogahoudingen zijn makkelijk aan te passen en kunnen goed zittend worden uitgevoerd. Daarom is het heel geschikt voor mensen die een rolstoel gebruiken. De oefeningen kunnen zittend in de rolstoel of op de vloer gedaan worden.

Over het algemeen leer je meestal aan het begin van een sessie of klas hoe je je moet ontspannen. Dit wordt gedaan met behulp van rek- en ademhalingsoefeningen (Pranayama). Dit helpt ook om meer bewust van je eigen lichaam te worden.
Daarna volgen meer fysieke lichaamshoudingen (Asanas), aangepast aan ieders mogelijkheden. Dit kunnen oefeningen zijn zoals het optrekken van de schouders of het draaien van het bovenlichaam. Mensen die ernstig verlamd zijn, kunnen doorgaan met het oefenen van de ademhaling of alleen die oefeningen doen waarbij het hoofd en de nek gebruikt worden. Meestal wordt een sessie afgesloten met ontspanningsoefeningen of meditatie.

Het gaat er niet om of je de oefeningen "goed" of "fout" doet. De fysieke houdingen worden altijd uitgevoerd binnen je eigen mogelijkheden. Het belangrijkste is om naar je eigen lichaam te luisteren, je eigen grenzen en mogelijkheden te leren kennen en om bewust met jezelf om te gaan.

Waar kan je rolstoel yoga doen?

Er zijn tegenwoordig talloze plekken waar aangepaste yogaklassen voor mensen met een beperking gegeven worden. Rolstoel yoga wordt vaak aangeboden in revalidatiecentra of door instellingen voor mensen met een beperking. Maar er zijn ook veel reguliere yogascholen en zelfstandige yogaleraren die aangepaste stoelyoga voor mensen met een beperking en/of rolstoelgebruikers geven. Als je liever niet aan een groepssessie deelneemt, er zijn ook yogaleraren die privésessies aanbieden.

Let op bij het kiezen van een yogaklas of sessie welke vorm van yoga er beoefend wordt. Kies de yogavorm die het beste bij jou past, dus die meer gericht is op het fysieke of meditatieve aspect.

Yoga is een goede manier om het lichaam te versterken en tegelijkertijd de pijn te verminderen en je welzijn te bevorderen. Het kan makkelijk worden aangepast aan je persoonlijke behoeften en is daarom een goede aanvulling op ieders dagelijkse trainingsactiviteit.
Net als met elke nieuwe vorm van training is het aan te raden om eerst te overleggen met je medische behandelaar voor je begint.

Wil je het eerst eens thuis proberen om te zien of dit bij je past? Kijk dan eens op de site van Uniek Sporten.