Multiple Sclerose: oplossingen om optimaal te genieten van het leven

Multiple Sclerose is een ziekte die optreedt wanneer het immuunsysteem de myelineschede aantast (een beschermende laag die zenuwvezels bedekt) en de zenuwcellen in de hersenen en het ruggenmerg beschadigd. Verslechtering van de zenuwcellen beperkt de communicatie tussen bepaalde delen van het zenuwstelsel en leidt vervolgens tot het ontstaan van fysieke en cognitieve problemen.

Klinische weergave van Multiple Sclerose

Er zijn 4 verschillende vormen van MS:

1. Relapsing Remitting Multiple Sclerose (RRMS)

Relapsing Remitting Multiple Sclerose is de meest voorkomende vorm van MS. RRMS komt voor bij ongeveer 50% van de mensen met MS. Typerend voor deze fase is dat het klachtenpatroon in 'golfbewegingen' verloopt. De aanvallen (ook wel bekend als 'relaps' of 'schub') wisselen af met periodes van geheel of gedeeltelijk herstel. Komt de ontstekingsreactie tot rust, dan nemen de klachten af en treedt herstel op. Gemiddeld komen tijdelijke verergeringen van klachten en verschijnselen drie keer per twee jaar voor. De uitvalsverschijnselen bij RRMS zijn meestal stoornissen van je gevoel, je coördinatie, je gezichtsvermogen en de functie van je urineblaas.

2. Primair Progressieve Multiple Sclerose (PPMS)

Primair Progressieve Multiple Sclerose is één van de minst voorkomende vormen van MS (ongeveer 5% van de mensen met MS). In tegenstelling tot de andere vormen vindt er bij PPMS direct vanaf het begin achteruitgang plaats, zonder dat er zich echte aanvallen voordoen.

3. Secundair Progressieve Multiple Sclerose (SPMS)

Relapsing Remitting Multiple Sclerose gaat bij ongeveer 30% tot 40% van de mensen met deze aandoening na 10 tot 15 jaar over in de fase genaamd Secundair Progressieve Multiple Sclerose. In deze fase zijn er weliswaar minder of geen aanvallen, maar treedt er wel geleidelijk aan verdere schade aan de lichaamsfuncties op. Je kan dit opmerken doordat je bijvoorbeeld steeds moeilijker kan lopen of doordat je snel je evenwicht verliest. Welke klachten optreden en hoe het verloop is, is per persoon verschillend.

4. Recurrent Progressive Multiple Sclerose (RPMS)

Recurrent Progressive Multiple Sclerose is de zeldzaamste vorm van deze ziekte en 5% van de patiënten hebben hier last van. Het is de meest ernstige vorm die wordt gekenmerkt door verergerende symptomen, acute achteruitgang en geen remissie.

MS is te herkennen aan neurologische tekenen en symptomen zoals problemen met het gezichtsvermogen, verlies van gevoel, gevoelloos, verzwakking van de spieren, spierspasmen, problemen met het bewegen, coördinatie- en evenwichtsstoornissen, problemen met de darmen en moeite met praten en slikken. Behalve deze fysieke uitdagingen, kunnen patiënten ook moeite hebben om zich te concentreren en last hebben van stemmingswisselingen en depressie.

Incidentie en prevalentie van MS

Multiple sclerose is de meest voorkomende auto-immuunziekte die het centrale zenuwstelsel aantast. In 2010 waren er ongeveer 2,5 miljoen mensen over de hele wereld met MS (30 gevallen per elke 100.000 mensen). De incidentie varieert sterk in verschillende regio's.

In Afrika is het incidentiecijfer bijvoorbeeld 0,5 gevallen per 100.000 mensen, terwijl het cijfer in Europa 80 gevallen per 100.000 personen is. Het percentage in Europa stijgt tot wel 200 gevallen per 100.000 mensen in de Noord-Europese bevolkingen.

In Nederland komt de ziekte voor bij ongeveer 1 op de 1000 mensen. Nederland telt dus ongeveer 17.000 mensen met MS.

Mensen van het Kaukasische ras zijn gevoeliger om MS te ontwikkelen dan andere rassen. Zowel genetische factoren als omgevingsfactoren spelen een rol bij het ontwikkelen van de ziekte.

Oorzaken en risicofactoren van MS

De exacte oorzaak van multiple sclerose is onbekend, maar wetenschappers denken dat het een auto-immuunziekte is. Dit betekent dat het immuunsysteem de myelineschede behandelt alsof het een vreemd lichaam is en tast dit op dezelfde manier aan als een virus of bacterie.

De belangrijkste risicofactoren zijn:

• Leeftijd
  Diagnose komt het meest voor bij personen in de leeftijd van 20-50 jaar.
• Geslacht
  Vrouwen hebben meer kans op het ontwikkelen van Multiple Sclerose dan mannen.
• Etniciteit
  Het komt vaker voor in Noord-Europese populaties.
• Genetische factoren
  Het kan genetisch worden doorgegeven.

Het percentage van mensen die aan MS leiden is hoger bij mensen die verder van de evenaar wonen, waardoor het wordt aangenomen dat blootstelling aan de zon van invloed kan zijn op het risico op het ontwikkelen van multiple sclerose.

De volgende risicofactoren en hun verband met de ontwikkeling van multiple sclerose zijn onderzocht, maar ze worden momenteel niet ondersteund door wetenschappelijk onderzoek. Verdere studies zijn nodig om te bevestigen of ze al dan niet gerelateerd zijn aan de aandoening.

• Blootstelling aan een giftige stoffen, zoals zware metalen of bepaalde oplosmiddelen.
• Infecties: virussen, met name Epstein-Barr-virus en waterpokken kunnen ook geassocieerd worden met multiple sclerose.
• Zout: in 2013 suggereerde een onderzoek dat overmatige zoutinname in voeding deze auto-immuunreactie zou kunnen veroorzaken.

Het behandelen van multiple sclerose

Er is geen medische behandeling die multiple sclerose kan genezen. De behandeling kan alleen maar helpen om de ziekte onder controle te houden door symptomen te verlichten. Steroïden worden regelmatig gebruikt om het herstel tijdens een terugval te versnellen en ziekte-modificerende therapieën worden gebruikt om de progressie van RRMS te vertragen of te verminderen. De medicijnen die gebruikt worden voor de behandeling hebben ook vaak negatieve bijwerkingen waardoor deze niet effectief zijn bij alle patiënten.

Behandelingen die gericht zijn op de specifieke symptomen van MS worden ook aanbevolen. Fysiotherapie kan mensen helpen hun mobiliteit te verbeteren en hun vermogen om dagelijkse taken uit te voeren te vergroten of te behouden.

Fysiotherapie houdt in dat patiënten worden geïnformeerd over hoe ze zo mobiel mogelijk kunnen blijven, zodat ze hun dagelijkse activiteiten zowel thuis als op het werk kunnen blijven doen. Over het algemeen schrijven artsen fysiotherapie voor om de spierkracht te behouden en te herstellen.

Ergotherapie wordt gebruikt om de omgeving aan te passen aan de handicap van een persoon. Bijvoorbeeld het plaatsen van opritten in het huis om het rolstoeltoegankelijk te maken voor de persoon in kwestie.

Voor personen die problemen hebben met hun spraak of slikken, kan een spraak- en taaltherapeut zorg en steun bieden om deze symptomen te beheersen.

Orthopedie

Een van de meest voorkomende symptomen van MS is moeite hebben met lopen als gevolg van het effect van de ziekte op het evenwicht. In deze gevallen kan orthopedische zorg bijdragen aan het verbeteren van de dagelijkse mobiliteit van de patiënt.

De belangrijkste manier om mobiel te blijven, is het gebruik van orthesen, apparaten die het lichaam ondersteunen en die de aangetaste gewrichten kunnen stabiliseren.

De nieuwste generatie orthesen kan speciaal voor elke patiënt worden gemaakt op basis van hun exacte afmetingen. Ze kunnen ook een ingebouwde microverwerker bevatten die zich aan de realtime situaties kan aanpassen volgens de bewegingen van het lichaam. Deze orthesen zijn geschikt voor patiënten die volledig of gedeeltelijk verlamd zijn aan hun benen.

Handige apparatuur en hulpmiddelen

Mensen met multiple sclerose lopen tegen vele uitdagingen aan in het dagelijks leven. Zolang mogelijk mobiel en onafhankelijk blijven is daarom extra belangrijk.

Dus als de evenwichts- of mobiliteitsstoornissen erger worden dan is een rolstoel de meest effectieve oplossing. Of iemand nu kiest voor een handbewogen of elektrische rolstoel dat maakt niet uit. Het is belangrijk dat er voor een mobiliteitshulpmiddel gekozen wordt dat past bij het activiteitenniveau en het (wisselende) vermogen van de gebruiker.

Rolstoelen kunnen heel makkelijk worden aangepast aan de gebruiker dankzij de vele ontwikkelingen. Iedere rolstoel kan voorzien worden van een hoofdsteun, ergonomische rugleuning, drukverlagende zitkussen en functionele opties, die verkrijgbaar zijn in verschillende maten om zo het gebruik van de rolstoel zo makkelijk mogelijk te maken.

Drukwonden kunnen worden vermeden door gebruik te maken van hulpmiddelen voor de houding zoals modulaire of klinische matrassen, hoofdkussens met traagschuim voor het slapen of anti-decubitus zitkussens. Deze middelen kunnen de druk op de ledematen verlichten en het comfort van de gebruiker maximaliseren.

Veel oplossingen zijn ontwikkeld om het dagelijks leven te verbeteren voor mensen met multiple sclerose, van horizontale ergonomische handgrepen tot ondersteuningsbeugels, voetplanken en antislipmatten.

Multiple sclerose is een slopende ziekte die de mobiliteit en onafhankelijkheid van degenen die met de aandoening leeft ernstig beperkt. Desondanks is het mogelijk om zelfstandig te blijven dankzij gespecialiseerde hulpmiddelen die de dagelijkse taken eenvoudiger maakt en de impact van multiple sclerose op het leven van de persoon vermindert.

Geniet van een actief en onafhankelijk leven door gebruik te maken van hoogwaardige hulpmiddelen die ontworpen zijn om aan de behoeften van de gebruiker te voldoen, wat deze ook mogen zijn. Wij bieden een breed assortiment aan elektrische en handbewogen rolstoelen die een groot verschil maken in het vermogen om onafhankelijk te blijven.