Delen:
Take it offline!
This Education in Motion resource is also available as a printable PDF.
Downloaden PDF
Volharding, toewijding, enthousiasme en competitieve mentaliteit zijn een aantal van de kenmerkende eigenschappen van de eerste triathlon ooit, die gehouden werd tijdens de laatste Paralympische Spelen in Rio 2016.
De eerste opname van deze aangepaste sport in het officiële programma van de Paralympische Spelen betekende een erkenning van de inspanningen en prestaties van honderden atleten over de hele wereld die deze sport al jarenlang beoefenen.
Paratriathlon voor het eerst op de Spelen van 2016
De paratriathlon is een aangepaste variant van de gewone triathlon voor mensen met een beperking. Het is een sport die drie verschillende sportdisciplines combineert in één competitie. Het vergt daarom een hoog fitnessniveau en veel voorbereidende training om mee te kunnen doen.
Aangezien dit een sport is die kan worden beoefend door mensen met verschillende fysieke en zintuigelijke beperkingen is in de paratriathlon het gebruik van rolstoelen, driewielers, fietsen, tandems, handfietsen, prostheses en zelfs begeleiders toegestaan, afhankelijk van de categorie en het niveau van de competitie.
De drie sporten die worden gecombineerd in de paratriathlon zijn dezelfde als die in de gewone triathlon: zwemmen, wielrennen en hardlopen. Bij het debuut tijdens de Paralympische Spelen in Rio de Janeiro in 2016 bestond de paratriathlon competitie uit drie onderdelen:
- 750 meter zwemmen
- 20 kilometer wielrennen
- 5 kilometer hardlopen
Vanwege de korte afstanden is de paratriathlon ook bekend als de sprint triathlon. De eerste in Rio bestond uit evenementen voor zowel mannen als vrouwen met voor elk drie categorieën:
Mannelijke atleten
Vrouwelijke atleten
Hoe worden de verschillende categorieën van de paratriathlon ingedeeld?
De ITU (International Triathlon Union) is verantwoordelijk voor het vaststellen van de verschillende categorieën van de paratriathlon volgens een ‘Profiles System’ (profielensysteem), met als doel alle bekend zijnde beperkingen op te nemen op een manier die zorgt dat het eerlijk en evenwichtig blijft voor alle deelnemende atleten.
Ondanks dat het een zeer open aangepaste sport is zijn er echter toch nog mensen die niet actief kunnen deelnemen aan triathlons op competitieniveau, omdat ze niet passen in de profielen die door de ITU zijn opgesteld.
Het ITU-classificatiesysteem voor de paratriathlon geeft een score van 0 tot 5 in drie verschillende bereiken (kracht, mobiliteit en neuro-sensorische coördinatie), waarbij 0 de laagste en 5 de hoogste meting is.
De uiteindelijke score van de tests wordt weergegeven als zes cijfers die overeenkomen met de respectievelijke scores van de linkerarm, de nek, de rechterarm, het linkerbeen, de torso en het rechterbeen. Zo kan de significantste beperking worden geclassificeerd gebaseerd op welk deel van het lichaam erdoor wordt beïnvloed. De maximum score is 80 voor de ledematen van het bovenlichaam, 40 voor de nek, 70 voor de ledenmaten van het onderlichaam en 60 voor de torso.
De profielen waaruit de zes competitie categorieën bestaan, worden vervolgens ingedeeld conform deze uitslagen.
Paratriathlon categorieën
Hoewel alle paratriathlon atleten tegelijkertijd deelnemen zal elk van hen dit doen op een manier die past bij hun specifieke beperking. Als algemene regel geldt dat voortstuwende instrumenten zoals vinnen, zwemvliezen of drijfhulpmiddelen niet zijn toegestaan bij de zwemetappe, terwijl in de wielrenetappe fietsen van welke soort dan ook altijd uitsluitend met de armen óf de benen, in plaats van met allebei tegelijk, door de berijder mogen worden voortbewogen.
Alle voortuigen en/of prothesen die in de competitie worden gebruikt moeten voldoen aan de voorschriften en normen om een eerlijk competitieniveau voor alle atleten te waarborgen.
PTWC: Rolstoelgebruikers, mensen met paraplegie of quadriplegie en deelnemers met postpoliosyndroom
Deelnemers die door hun beperkingen niet veilig een gewone fiets kunnen gebruiken vallen ook in deze categorie. In de zwemetappe gaan deze paratriathlon atleten het water in nadat de andere atleten hun posities hebben ingenomen. Ze gebruiken een vastframe handbike tijdens de wielrenetappe en een wheeler voor de hardloopetappe.
PTS2: Atleten met ernstige beperkingen aan de ledematen van het onderlichaam
Deelnemers in deze paratriathlon categorie gebruiken een fiets in de wielrenetappe en atleten met een amputatie mogen hardlopen en fietsen met knieprothesen of krukken in de hardloop- en wielrenetappe.
PTS3: Atleten getroffen door multiple sclerosis, spierdystrofie, hersenverlamming, dubbele beenamputatie of verlamming in meerdere ledematen
Atleten in deze categorie moeten op een fiets of driewieler rijden en indien nodig hardlopen met behulp van prothesen en orthesen.
PTS4: Atleten met beperkingen aan de armen
Beperkingen veroorzaakt door verlamming, amputatie boven en onder de elleboog en beperking in beide ledematen van het bovenlichaam. Deze atleten kunnen op de fiets prothesen, harnassen of een mitella gebruiken als dit hen in staat stelt om veiliger deel te nemen.
PTS5: Atleten met beperkingen met lichte belemmering aan de benen als gevolg
Inclusief amputaties onder de knie. Atleten rijden op een gewone fiets die iets is aangepast volgens de ITU-voorschriften en lopen hard met behulp van prothesen.
PTVI: Atleten met visuele beperkingen
Deze categorie is specifiek van toepassing op visuele beperkingen met een gezichtsscherpte van minder dan 6/60 of een gezichtsveld van minder dan 40° met optimale correctie. Het is voor deze atleten verplicht om begeleid te worden door een begeleider van hetzelfde geslacht gedurende de gehele competitie.
Meer informatie over de specifieke voorschriften van de paratriathlon kan je vinden bij het Paralympisch TeamNL of de Nederlandse Triathlon Bond.
Bij Sunrise Medical hebben we een ruim assortiment aan rolstoelen voor recreatief en competitie gebruik. En als je meer een toeschouwer bent hebben we een geweldig aanbod aan handbewogen lichtgewicht rolstoelen, elektrische rolstoelen en scootmobielen!
Foto's via ITU.