Aangepast voetbal #voetbalonbeperkt

Voetbal is met stip de populairste sport ter wereld. Geen wonder dat er allerlei vormen van aangepast voetbal zijn ontwikkeld. Met spelaanpassingen is een spannend potje voetballen ook toegankelijk voor voetballiefhebbers met een lichamelijke, auditieve of verstandelijke beperking.

‘Nederlanders sporten en bewegen te weinig’

Sporten en bewegen hoort bij een gezonde leefstijl. Maar de drempel om te gaan sporten is voor veel mensen te hoog, zeker als de reguliere sporten en sportverenigingen niet (helemaal) bij je passen. Nederland heeft een divers en inclusief aanbod van allerlei (aangepaste) sporten, ook op gebied van voetbal. Pak die kans!

Ga op zoek naar een voetbalvereniging waar jij lekker kan ballen, vrienden kan maken en je voetbaltalent kan ontwikkelen. Er zijn verschillende mogelijkheden. De meeste mensen hebben wel eens gehoord van het G-voetbal, maar ken je ook CP-voetbal of blindenvoetbal? En welke opties heb je om te voetballen met een rolstoel?

G-voetbal

Nee, de ‘G’ van G-voetbal staat niet voor ‘Gehandicapt’. Dat is een misverstand! Het was bij de oprichting eenvoudigweg de volgende letter na A t/m F (vroeger gebruikt in het jeugdvoetbal). G-voetbal is voetballen met extra begeleiding op een passend niveau, voor spelers die geen goede mogelijkheden hebben om in een regulier team met plezier te voetballen.

De KNVB heeft speciale G-competities waarin 4.500 jeugd- en seniorenspelers actief zijn. De toppers van het G-jeugdvoetbal spelen in de Bijzonder Eredivisie, maar er zijn speelmogelijkheden op alle niveaus. De spelregels wijken zo min mogelijk af van het reguliere voetbal en verschillen per niveau. Meestal wordt op een half veld gespeeld met 7 of 8 spelers per team. De speeltijd is korter en wisselen is onbeperkt toegestaan. In overleg kunnen teams en de scheidsrechter de spelregels afstemmen op de spelersbehoeften.

Passend voetbal

De KNVB maakt zich sterk voor een volwaardige integratie van G-voetbal binnen de voetbalverenigingen. Tegelijk probeert de bond de diversiteit en inclusiviteit van het voetbal op ander manieren te vergroten. Onder de noemer Passend Voetbal worden aangepaste voetbalvarianten aangeboden.

Amputatievoetbal

Amputatievoetbal is voetballen op krukken, voor veldspelers die een (deel van een) been missen en voor keepers met een armamputatie. De krukken mogen niet gebruikt worden om de bal tegen te houden of een tegenstander te hinderen.

Ampu-voetbal heeft officiële eigen spelregels, een eigen bond en internationale competities. Er is nog geen nationale competitie, maar wel een nationaal team dat internationale wedstrijden speelt. In Vleuten is de centrale trainingslocatie voor het amputatievoetbal. Voor meer informatie kijk op amputatievoetbal.nl.

CP-voetbal

Ook CP-voetbal is een internationaal erkende sport met officiële spelregels, EK en WK-wedstrijden. Deze voetbalsport stond tot 2016 zelfs op het programma van de Paralympische Spelen, onder de naam Seven-a-side football. Het wordt gespeeld met 7 spelers per team op een kleiner veld en met kleinere doelen.

CP-voetbal wordt gespeeld door voetballers die door een hersenbeschadiging (cerebrale parese of anders) een motorisch beperking hebben. Hopelijk komt deze sport weer terug op het Paralympische programma. Vooralsnog mist het IPC voldoende ontwikkeling van de sport bij de vrouwen. Nederland heeft inmiddels een nationaal vrouwenteam. Zou het niet mooi zijn als dit Oranje Para Voetbalteam over een paar jaar als eerste vrouwenteam ooit goud haalt op de Paralympische Spelen?!

Blindenvoetbal

Ook blindenvoetbal (Five-a-side Football) is een Paralympische sport. Deze voetbalvariant is ontwikkeld voor mensen met een visuele beperking. In de bal zijn belletjes verwerkt, zodat je de positie van de bal kan horen. Blindenvoetbal speel je 5 tegen 5 op een veld van 40 x 20 meter: 4 veldspelers met een geblindeerde bril en een keeper zonder visuele beperking. De bril zorgt voor gelijke kansen voor alle spelers, ongeacht de mate van slechtziendheid.

Dovenvoetbal

Voor voetballers met een auditieve beperking zijn er diverse mogelijkheden om hun passie te beleven. Het voetbal voor doven en slechthorenden volgt dezelfde regels als het reguliere voetbal, maar met aangepaste communicatie van de scheidsrechter. Het is altijd mogelijk om met een auditieve beperking deel uit te maken van reguliere voetbalteams, zonder dat dit een obstakel vormt. Het is aan de club, het team en de coach om dit te ondersteunen. Daarnaast zijn er speciale competities voor dove of slechthorende voetballers.

Meer #onbeperktvoetbal

Er zijn nog steeds voetbalvarianten in ontwikkeling, zoals frame-voetbal voor kinderen, autisme-voetbal, ID-voetbal voor mensen met een leerprobleem… KNVB en Gehandicaptensport Nederland werken samen om meer jongeren, maar ook volwassenen, voetbal aan te bieden in een vorm die bij ze past. Hun doel is om voetbal toegankelijk te maken, maar wel zo authentiek mogelijk. ‘Het moet voelen als voetbal’, daarom is het motto: Normaal wat normaal kan, speciaal wat speciaal moet.

Voetballen met een rolstoel: wat zijn de opties?

Er zijn ook voetbalvarianten waarbij je niet passt en schiet met je voeten, maar met een beugel of hulpconstructie dat gemonteerd zit aan het voorframe van je rolstoel. Voelt dat nog als voetbal? Nou misschien meer als zaalvoetbal. Maar ook bij rolstoelvoetbal komt het aan op spelinzicht, behendigheid, baltechniek en samenspel om de bal in het doel van de tegenstander te krijgen.

Elektrisch voetbal

Elektrisch voetbal wordt gespeeld met elektrische (sport)rolstoelen waaraan een speciale voetbeugel/bumper is gemonteerd. Het is de kunst om met een snelle zwenkbeweging van je rolstoel de bal een zwieper te geven richting het doel. Of met een korte voorwaartse rolstoelbeweging de bal op maat naar een teamgenoot te passen.

Wil je zien hoe dat gaat? Bekijk dan dit YouTube-filmpje.

Het Powerchair Football wordt al vanaf de jaren zeventig in Frankrijk gespeeld. Pas in 2022 kreeg het elektrisch voetbal een Nederlandse kick-off, bij de Sint-Maartenskliniek in Nijmegen. In samenwerking met Uniek Sporten zijn speciale rolstoelen met bumpers aangeschaft. Verschillende clubs zoals NEC en PSV willen deze sport verder gaan ontwikkelen. Lijkt het je wat om ook elektrisch te gaan voetballen? Neem dan voor meer informatie contact op met een medewerker Passend voetbal van de KNVB. Uitgebreide Engelstalige informatie vind je op de site van de FIPFA.

Kickit

Een andere voetbalvariant in ontwikkeling is Kickit. Bij deze spelvorm gebruik je een soort robot ballenschieter die je aan je rolstoel klikt. Het voordeel is dat de ballenschieter bruikbaar is voor spelers met een handbewogen rolstoel of elektrische rolstoelen. Meer informatie vind je op de Kickit webpagina van Gehandicaptensport Nederland.

A-ball

In Spanje is ook een vorm van zaalvoetbal ontwikkeld voor voetballiefhebbers met een handbewogen rolstoel. Je speelt A-ball met een sportrolstoel (bijvoorbeeld een RGK Club Sport) voorzien van speciale grijpers die je met je handen bediend. Deze sport is nu nog beperkt tot Spanje, maar het ziet er gaaf en veelbelovend uit! Dus misschien spelen we over een paar jaar hier in Nederland ook wel A-ball. Wil je nu al meer weten hierover? Bekijk dan de beelden op de Spaanstalig A-ball website.

Je gaat het pas zien als je het doorhebt

Zoals je ziet wordt voetbal steeds toegankelijker. Heb je misschien het gevoel dat aangepast voetbal toch een beetje behelpen is? Geef het een kans, probeer het uit. Elke sport en sportvariant biedt uitdagingen, en elke uitdaging is een kans om uit te blinken. Pas als je de uitdagingen herkent, kan je de uitblinkers en sport gaan waarderen. Zoals Johan Cruijff zei: ‘Je gaat het pas zien als je het doorhebt’.

Afbeeldingen via de KNVB.